Boks to jeden z najstarszych sportów walki. Polega na współzawodnictwie dwóch rywali na pięści, a pojedynki bokserskie odbywają się według ściśle określonych reguł. Jednocześnie jest to dyscyplina, która wymaga wydolności, precyzji i szybkości. Chcesz zacząć trenować boks? Zasady tej dyscypliny poznasz ze Sport-Shop.
Spis treści
Jak skomplikowany jest boks? Zasady dla osób początkujących
Korzenie boksu sięgają starożytności, choć w aktualnym kształcie jego reguły zaczęły powstawać dopiero w 2. połowie XIX w. w Wielkiej Brytanii. Wyróżnia się boks amatorski i zawodowy, a różnice dotyczą m.in. kategorii wagowych oraz długości i liczby rund pojedynku.
Boks to walka na pięści między dwoma zawodnikami z tej samej kategorii wagowej. W boksie amatorskim walka trwa 3 rundy, z których każda trwa 3 minuty. W boksie zawodowym liczba rund waha się od 9 do 12 i każda z nich trwa 3 minuty dla mężczyzn oraz 2 dla kobiet. Między kolejnymi rundami występują przerwy, które trwają 60 sekund – każdy z zawodników ma przypisany swój narożnik (czerwony lub niebieski).
Jak wygląda przebieg walki?
Walka bokserów odbywa się na ringu w kształcie kwadratu o boku od 4,3 do 6,1 m w boksie zawodowym oraz od 5,9 do 6,1 m w amatorskim. Mecz bokserski zaczyna się zawsze ze środka ringu.
Przebieg walki obserwuje sędzia ringowy, który przebywa na ringu razem z zawodnikami oraz 3 lub 5 sędziów punktowych, których zadaniem jest liczenie punktów w każdej rundzie. W meczu obowiązuje system 10-punktowy.
Punktowanie zawodników w trakcie walki wygląda nieco inaczej w boksie zawodowym, gdzie każdy sędzia ma autonomię w przyznawaniu punktów oraz z amatorskim, gdzie przy stolikach znajdują się guziki (czerwony i niebieski). Do zdobycia punktu niezbędne jest, aby 3 z 5 sędziów przyznało za trafienie punkt danemu narożnikowi. Za przegraną rundę lub faul zawodnicy tracą punkty.
Zanim wystartujesz w pierwszych zawodach bokserskich, musisz opanować podstawowe zasady tej dyscypliny:
- o punkcie decydują tzw. ciosy prawidłowe, czyli zadane przednią wypchaną częścią rękawicy w przednie i boczne części głowy oraz tułowia powyżej pasa, poparte siłą, skrętem ciała oraz bez obrony i bloku przeciwnika. Cios musi być dokładnie widziany przez sędziego;
- nie można uderzać przeciwnika leżącego lub podnoszącego się;
- ciosy nie mogą być zadawane poniżej pasa, ale także w nerki, tył głowy lub plecy;
- przeciwnicy nie mogą się przytrzymywać, szarpać, popychać.
W momencie, kiedy sędzia przerywa klincz (przytrzymanie się w zwarciu), każdy z zawodników wykonuje pełny krok wstecz.
Na czym polega nokaut w boksie?
Nokaut w boksie (ang. knock out) polega na doprowadzeniu do niemożliwości kontynuowania walki przez przeciwnika. Zwykle następuje przez zamroczenie, utratę przytomności. Nokaut rozpoczyna liczenie w boksie. Sędzia odlicza 10 sekund. Jeżeli po tym czasie zawodnik nie jest w stanie kontynuować walki, ogłasza się jego przegraną.
Obok zwykłego nokautu wyróżnia się nokaut techniczny (ang. technical knock out), czyli przerwanie walki przez samego zawodnika, jego sekundanta lub lekarza ringowego. Nokaut techniczny nie jest wyliczany przez sędziego.
Boks – zasady ataku i obrony
W boksie zawodnicy mogą zadawać trzy rodzaje uderzeń (zarówno lewą, jak i prawą ręką) oraz ich kombinacje:
- ciosy proste – wyróżnia je duża szybkość i delikatna praca skrętna tułowia oraz bioder. Ciosy proste od strony nogi wykrocznej (ang. jab) są szybsze, ale słabsze od uderzeń ze strony zakrocznej (ang. cross), można je zadawać w dystansie i półdystansie;
- ciosy sierpowe – wyprowadzane w bok głowy lub tułowia, wyróżniają się silną pracą skrętną korpusu i bioder oraz znacznie większą siłą niż ciosy proste, są wyprowadzane głównie w półdystansie;
- ciosy podbródkowe (ang. hook, uppercut) – zadawane z dołu zarówno w zwarciu, jak i w bliskim dystansie.
Również obrona może być realizowana na kilka różnych sposobów. Jej najprostszą formą jest odskok, czyli wyjście poza zasięg przeciwnika. Oprócz tego stosuje się zasłony, zbicie uderzenia, rotacje oraz zejście z linii ciosu. W miarę jak Twoja technika będzie się poprawiała, część obron możesz połączyć z uderzeniami, np. poprzez płynne przejście z dystansu w półdystans i wyprowadzenie ciosu sierpowego lub podbródkowego.
Boks – zasady treningu
Trening bokserski to połączenie ćwiczeń technicznych, kondycyjnych, a w grupach dla osób zaawansowanych również sparringów lub ich elementów.
Elementy techniczne, określane niekiedy mianem zadaniówek, są wykonywane zwykle z partnerem i polegają na powtarzaniu określonych ciosów lub ich kombinacji oraz ćwiczeniu uników i obron. Dzięki temu trajektoria ruchu staje się naturalna, a czucie mięśniowe pozwala na odruchowe reakcje w trakcie walki.
Ćwiczenia kondycyjne mogą być wykonywane na czas, liczbę powtórzeń lub tempo (w zależności od dominującego założenia treningowego). Zwykle są realizowane z użyciem typowego sprzętu do sportów walki – worków bokserskich, skakanek lub niewielkich hantli.
Sparringi to symulacja prawdziwej walki. Ma na celu oswojenie zawodnika z prawdziwą konfrontacją i przeciwnikiem, który w przeciwieństwie do partnera treningowego nie działa w sposób przewidywalny. Popularnymi elementami sparringu może być np. podzielenie się rolami – jedna osoba wyłącznie atakuje, druga tylko się broni lub ćwiczenie walki w narożniku ringu.
Jak wyposażyć się na treningi boksu?
Treningi bokserskie wymagają wyposażenia się w podstawowy sprzęt ochronny. Ma on na celu zmniejszenie ryzyka kontuzji i żaden trener nie powinien wpuszczać na salę osób, które nie chcą przestrzegać podstawowych zasad bezpieczeństwa. Co powinieneś kupić, zanim zaczniesz regularne zajęcia?
Rękawice bokserskie
Podstawowym elementem wyposażenia są rękawice bokserskie. Produkty poszczególnych firm różnią się między sobą kształtem pianki, długością mankietu oraz wagą wyrażoną w uncjach (OZ). Waga rękawic może wahać się od 8 do nawet 20 uncji i powinna być dopasowana przede wszystkim do wagi zawodnika oraz celu treningu.
Pamiętaj, aby pod rękawice zakładać bawełniane bandaże. Nie tylko stabilizują one kości śródręcza, ale też absorbują pot i pomagają utrzymać sprzęt w czystości.
Typowe rękawice ważą 12 OZ dla mężczyzny i 8 lub 10 OZ dla kobiet. Jeżeli jednak planujesz brać udział w sparringach, wybierz sprzęt o kategorię lub dwie większy. Dla mężczyzn będzie to 14 lub 16 OZ. Cięższa rękawica ma więcej wypełnienia, a zadawane ciosy są lepiej amortyzowane. To ważne, ponieważ w ogniu walki nietrudno o uraz.
Rękawice do boksu mogą być wykonane ze skóry sztucznej lub naturalnej. Te pierwsze są tańsze (parę można kupić już za kilkadziesiąt złotych) i nie wymagają praktycznie żadnych zabiegów pielęgnacyjnych. Są niestety mniej trwałe. Z kolei skóra naturalna jest znacznie bardziej wytrzymała, ale warto regularnie ją nawilżać, aby nie wysychała. Ich cena to zwykle kilkaset złotych.
Warto wiedzieć, że treningi na przyrządach takich jak worki, gruszki czy łapy mocno zużywają rękawice. Do tego celu lepiej sprawdzi się wytrzymała skóra naturalna. Z kolei zadaniówki i sparringi możesz realizować w rękawicach ze skóry syntetycznej.
Ochraniacz na zęby
Poza rękawicami warto wyposażyć się w ochraniacz na zęby. To silikonowa osłona, która zabezpiecza szczękę zawodnika przed urazami w przypadku niezablokowania uderzenia. Pamiętaj, aby dokładnie płukać ochraniacz po każdym treningu i trzymać go w dobrze wentylowanym opakowaniu.
Jeżeli po kilku miesiącach treningu boksu będziesz chciał spróbować swoich sił na sparringach, rozważ zakup kasku bokserskiego. Osłania on głowę przed uderzeniami, absorbuje i rozprasza ich siłę. Wybierz kask, w którym będziesz czuł się komfortowo, jedne z nich mogą być bardziej zabudowane niż inne. Ważne, aby można było regulować dopasowanie ochraniacza za pomocą rzepów lub pasków.
Poznaj zasady boksu w praktyce ze sprzętem od Sport-Shop
Zasady w boksie nie są skomplikowane i opanujesz je już po kilku zajęciach. Później pozostaje już tylko szlifować technikę i pracować nad kondycją. Przekonaj się, ile satysfakcji daje opanowywanie kolejnych technik i umiejętność ich zastosowania podczas sparringu. Przygotuj się do pierwszych zawodów ze sprzętem od Sport-Shop!
